ale skąd
  • litraż i metraż, ale gramatura

    26.09.2023
    26.09.2023

    Dzień dobry,

    ostatnio, w odniesieniu do wagi produktu, użyłem słowa „gramaż” — w analogii do „litraż”, „metraż”. Zostałem słusznie poprawiony, bo odpowiednie byłoby słowo „gramatura”. Zastanawia mnie skąd taka różnica w formach, okazuje się, że nie znalazłem w żadnym słowniku słowa „gramaż”.

  • porywać się z motyką, ale na co?
    16.04.2012
    16.04.2012
    Witam,
    do niedawna znałam frazę porywać się z motyką na słońce, tymczasem okazało się, że równolegle z nią funkcjonuje porywać się z motyką na księżyc. Ciekawi mnie, która z wersji jest tą pierwotną i skąd się w ogóle wzięła?
    Pozdrawiam
  • Poseł na sejm, ale do Parlamentu Europejskiego

    7.05.2021
    7.05.2021

    Dzień dobry!

    Dlaczego mówimy poseł na Sejm RP, ale: poseł do Parlamentu Europejskiego, poseł do Kongresu Deputowanych? Skąd wzięła się różnica między przyimkami (na / do) i czy można pominąć przyimki?

  • wielka litera, ale nie odwieczna
    9.11.2014
    9.11.2014
    Witam,
    skąd wzięła się reguła zaczynania zdań wielką literą? Można wyznaczyć jej wyraźny początek, czy był to proces bardziej rozbity w czasie?
  • analizować, ale syntetyzować
    19.09.2013
    19.09.2013
    Dzień dobry,
    dlaczego standardowym czasownikiem od rzeczownika synteza jest syntetyzować? Na logikę (której wszak nie oczekuję od języka) powinno być chyba syntezować, które to słowo istnieje, lecz jest oznaczone jako „dawne”. Moja logika podparta jest takimi schematami, jak redukcjaredukować, analizaanalizować lub miłośćmiłować. Skąd więc -ty- w syntetyzowaniu?
    Pozdrawiam,
    Jarek Hirny
  • ktoś inny, ale coś innego
    8.09.2004
    8.09.2004
    Chciałbym dowiedzieć się, skąd wzięły się pewne kuriozalne zwroty, jak: coś ciekawego, nic trudnego? Odmiana przymiotnika w mianowniku i bierniku jest inna, niż można by się tego spodziewać (w pozostałych przypadkach nie ma nieregularności). Jak powstały takie zwroty?
  • Prowansja, ale: prowansalski
    1.02.2019
    1.02.2019
    Dzień dobry,
    proszę o wyjaśnienie, skąd wziął się przymiotnik prowansalski. Skoro kraina nazywa się Prowansja, to czy przymiotnik nie powinien brzmieć prowansjański?

    Pozdrawiam
    Szymon Kościów
  • Szereg problemów zostało rozwiązanych, ale: Część problemów została rozwiązana
    23.10.2019
    23.10.2019
    Witam. Nie rozumiem związku zgody w zdaniu: Szereg problemów zostało rozwiązanych. Skąd forma zostało, która kojarzy mi się z rodzajem nijakim, skoro ani problemy, ani szereg nie są rodzaju nijakiego. Z którą częścią podmiotu uzgadniamy orzeczenie, logiczną czy gramatyczną? W „Kurierze Lubelskim” przeczytałam zdanie: Część problemów została już rozwiązana. Czy zdanie jest poprawne? Jeśli tak, to dlaczego orzeczenie jest tutaj uzgodnione z rodzajem żeńskim słowa część?
  • Nie pamiętam skąd
    31.10.2007
    31.10.2007
    Czy przed skąd powinien się znaleźć przecinek? „Mam, ale nie pamiętam skąd”.
  • Ali i Charlie w odmianie i pisowni
    13.02.2013
    13.02.2013
    Chciałabym zapytać o odmianę i wymowę dwóch imion: arabskiego Ali i anglosaskiego Charlie. Intuicja podpowiada mi, że odmieniają się one w zasadzie identycznie. Różnica polega na tym, że w imieniu Charlie [czarli] „i” pozostaje w formach odmienionych [czarljego], natomiast w odmianie imienia Ali wypada: Alego, Alemu itd. Chciałam zapytać, czy dobrze odmieniam, a jeśli tak, to skąd się bierze różnica?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego